Deprem esnasında köpeklerin hareketlerini gözlemlenen insanların aklına gelen soru biri ise “Köpeklerin tepkisi depremin habercisi olabilir mi?” oldu.
Peki, hayvanların hareketleri depremin habercisi olabilir mi?
Günümüz teknolojisi her ne kadar her geçen güne göre gelişim gösterse de bu imkânlar deprem sinyallerini 7 – 8 saniye öncesinden daha erken tespit etmeyi mümkün kılmıyor. Ancak gözlemlenen ve ortaya koyulan araştırmalara göre hayvanların duyuları insanlara göre daha hassas olduğu için depremlerin çevrede yarattığı kısa ve orta vadeli değişimleri insanlardan daha erken tespit etme ihtimali bulunmaktadır.
Ancak halk arasında yayılan söylentiler ile oluşan bu ihtimal, modern veriler ışığında oldukça düşük bir yere sahiptir. Halk arasında oluşan algıya göre; hayvanların depremden dakikalar, hatta saatler ve günler önce davranışlarındaki değişiklikler sayesinde depremin tespit edilebileceği bir algı vardır.
Bunun sebebine bilimsel şüphecilik sınırları dâhilinde bakıldığında hayvanların, depremden önce meydana gelen öncül depremleri hissettiği düşünülen algı oluşabilir.
Köpekler Deprem Dalgalarını Nasıl Algılıyor?
İnsanların duyu aralığı, 20 ila 20 bin hertz aralığındaki sesleri kapsıyor. Deprem dalgası frekansı ise 20 hertz’den az ses dalgaları meydana getiriyor. Deprem dalgaları insanlar tarafından genellikle duyulmuyor. Yıkıcı depremlerde duyulan gürültü ise çoğu zaman binalardaki kırılmalardan kaynaklanıyor.
Fakat işitilebilir aralıkta depremler de mümkün. Bun tür depremlerin ses dalgaları gümbürtü olarak duyulabilir. Hayvanların duyu organları insanlara göre daha hassas oldukları biliniyor. İnsanların hissedemediği fakat hayvanların hissettiği seslere ise P-dalgaları deniliyor. Bu oluşan P-dalgalarını depremden sadece birkaç saniye öncesinde hayvan davranışlarına yansıması ile ortaya çıkan izlenimler hayvanların önceden depremleri sezdikleri olarak yorumlanıyor.
Teknolojik gelişmeler hayvanların P-dalgalarını iyi algılayabilme yeteneklerinin “erken uyarı sistemleri” olarak kullanabilmek üzerinde henüz uzak noktada yer alıyor. Hayvanların genel olarak depreme karşı tepkilerine bakıldığında tutarlılığı az ve tekrar edilebilir gibi gözükmemektedir.
Köpeklerin depremler üzerindeki sezgilerini etkili biçimde kullanamadığımız sürece depremi önceden tespit etmek ve erken uyarı oluşturmak mümkün olmayacaktır.